Jacek JANOWSKI – Ciemna strona światłowodów. O potrzebie zintegrowanych badań nad cywilizacją informacyjną

Artykuł przedstawia propozycję zintegrowanego badania zjawisk o dużej skali złożoności i znacznej dynamice zmian, do których należy cywilizacja informacyjna. Integracja dotyczy kolejnych poziomów wiedzy odsłaniających głębsze i pełniejsze tło globalnych trendów technologiczno-informacyjnych (megatrendów). Obserwowane i opisywane jedynie na poszczególnych poziomach „wtajemniczenia”, wydają się one przypadkowe, spontaniczne i niezależne. Krytycznie weryfikowane danymi pochodzącymi z różnych dziedzin, ujawniają natomiast zbieżne inspiracje i wspólne inklinacje. Znamienne jest, że nawet w nauce często unika się łączenia symptomów zjawisk społecznych i ujawniania ich tła oraz że tendencja ta jest tym silniejsza, z im bardziej rozległymi zjawiskami mamy do czynienia, w szczególności, gdy sytuują się one w obszarze zwyczajowo zwanym obszarem postępu.

Autor wyróżnia pięć warstw dyskursu na temat cywilizacji informacyjnej, odpowiadających pięciu poziomom władzy organizującej nowy porządek świata, eufemistycznie określany także mianem globalnej cywilizacji informacyjnej. Należą do nich: ideologicznie uwikłany poziom władzy politycznej, władza biurokratyczno- sądownicza, władza technokratyczna, władza ekonomiczna, oraz władza ideowa. Bez uwzględnienia tego ostatniego poziomu nie jest możliwe dostateczne, a zatem ostateczne wyjaśnienie głównego megatrendu współczesnej cywilizacji, którym jest globalizacja, a także towarzyszącego jej zjawiska, którym jest niepohamowana internetyzacja, która wprowadza do świata niekontrolowane sterowanie informacyjne, pozbawiające społeczeństwa podmiotowości, odbierające narodom tożsamość, a państwom suwerenność.